Özgüven kazanmaları ve sosyal çevrelerinde aktif olabilmelerini sağlamak bizlerin görevi. Basit birkaç yöntem ile sosyal becerilerini geliştirmek ise mümkün.
1- İlgi alanlarını keşfedin
Çocukların sosyal gruplar kurmasında en etkili yöntemlerden biri ilgi alanlarını bulmaktır. En çok ne yapmaktan hoşlanıyor, nelere ilgi duyuyor, içindeki doğal yetenekleri neler? Bu tenis, yüzme, futbol, basketbol gibi bir spor dalı olabilir. Kurslara ve spor okullarına gittiğinde daha kolay arkadaşlık kurabilir. Bir müzik enstrümanı çalmak veya şarkı söylemekse ilgi alanı, o zaman koro ve müzik kurslarında benzer ilgi alanları olan çocuklarla bir araya gelebilir. İlk adım ilgi alanını keşfetmek olacaktır. Aynı şeylerden hoşlandıkları yaşıtları arasında kendilerini daha rahat hissedebilecek, konuşacak konular bulabilecek, çevresindeki sohbete katılmaya daha hevesli olabilecektir. Sosyal ilişkileri kuvvetlendirmenin en kolay yollarından biri ortak ilgilerdir.
2- Soru sormayı öğrenmek
Bir sohbet geliştirmenin en önemli anahtarı soru sorabilmektir. Pek çok çocuk, doğru soruları bulamadığından ve soramadığından, konuşmalarını da kısa kesiyor ya da kenara çekilip dinlemeyi tercih ediyor. Sosyal ilişkilerde, bir sohbetin devamlılığını sağlayabilmek, olumlu şekilde sürdürülmesini sağlamak bir beceridir. Çocuklarımıza sohbetin nasıl sorularla devam ettirilebileceğini öğretebiliriz. Belirli kalıplarla başlamak, sohbette edilgen olmalarını engelleyebilir. Çocuklarımıza daha fazla soru sormaları için cesaret verebiliriz, onlarla daha fazla sohbet ederek, ucu açık soruların nasıl kurulacağını gösterebiliriz. Evet-hayır soruları yerine sohbet sorularını sormayı yine bizden öğrenebilirler.
3- Canlandırma
Çocukların en fazla oynadıkları oyunların başında rol yapma vardır. Bir karaktere bürünüp onu canlandırmak, sosyal becerileri geliştirmenin en etkili yoludur. Mış gibi yapmak, doktorculuk ya da oyuncakçılık oynamak, çocuğun zihninde canlandırdığı bir rolü oynaması anlamına gelir. Bu oyunlar tek başına oynandıklarında çoğu zaman iki karakteri birden canlandırmaları gerekir; öğretmencilik oynadığında öğrencilerin yerine de sorulara yanıt verirler. Beceri kazanmalarına yardımcı olmanın en etkili yöntemlerinden biri bu canlandırma oyunlarını onunla birlikte oynamak, bir süre sonra rolleri değiştirmektir. Konuşma becerilerinin yanı sıra beden dilini kullanma, göz kontağı kurma, gülümseyerek sohbet etme gibi davranışları da bu oyunlar sırasında öğretebiliriz.
4- Empatiyi öğrenmek
Empati, sosyal çevre içindeki en önemli becerilerden biridir. Karşındakini anlamak, onun içinde bulunduğumu durumu kavramak ve buna göre kelimeleri seçerek davranmak, sosyal ilişkilerdeki başarının en önemli anahtarlarından biridir. Çocuklarımızın empatiyi öğrenmesi için farklı durumlara dair senaryolar üretebiliriz. Bu senaryolardaki karakterlerin nasıl hissettiklerini kafalarında canlandırmalarını sağlayabiliriz. Empati, karşımızdaki insanları dinlemekle kurulur. Dinlemeyi öğrenmek, yapılan bir konuşmanın sohbetteki diğer insanlar tarafından nasıl algılanacağını da önceden tahmin edebilmenin yoludur.
5- Çocuğunuzun limitlerini öğrenin
Bazı çocuklar, diğerlerinden daha sosyaldir. Bazı çocuklarsa daha çekingendirler. Bu kişilik ve karakter meselesidir. Her çocuk, girdiği her ortamda kolayca arkadaş edinemeyebilir, bunu beklemek de yanlış olacaktır. Ya da çok aktif bir çocuğun sosyal bir ortama girdiğinde kenarda beklemesi de benzer bir durumdur, o hemen grupla iletişim kurmak isteyecektir. Bizler de çok büyük kalabalıklarda ya da küçük gruplarda kendimizi daha fazla ya da daha az rahat hissederiz. Çocuklarımızın kişiliğini ve karakterini öğrenmek, limitlerini de anlamaktır. Kendisini nasıl ortamlarda rahat hissedeceğini bilmek, yüksek beklentiler koyarak strese girmelerini engellemek ve ne kadar sürede sıkılacağını öngörmek önemlidir.
6- Rol model olun
Çocuklarımız her saniye yaptıklarımızı, davranışlarımızı izliyor ve söylediklerimizi dinliyorlar. Bizi örnek alıyorlar. Bize benzemeye çalışıyorlar. Onların sosyal ortamlarda nasıl davranacaklarını bizler kendi davranışlarımızla belirliyoruz. Soru sormayı biliyor muyuz, iyi dinleyici olabiliyor muyuz, empati kurabiliyor muyuz, ilgi alanlarımıza göre sosyal çevreler kuruyor muyuz? Girdiğimiz ortamlarda ne zaman konuşup ne zaman susacağımızı belirleyebiliyor muyuz? Tüm bu davranışlarımız, arkadaşlarımız ve çevremizdeki insanlar, çocuklarımızın rol modeli, örneği oluyor. Sosyal becerileri geliştirmek öğrenilen bir bilgidir ve hayat boyu çok önemli etkileri olacaktır, çocuklarımızı doğru yönlendirmek de bizim görevimiz.